De vraag is niet of je als gemeente afhankelijk bent van grote Cloud aanbieders, maar in welke mate je daar zelf de regie op pakt. Met slimme keuzes in architectuur, contracten en samenwerking houd je publieke waarden, privacy en continuïteit stevig in beeld.
In deze editie vind je de essentie, praktische stappen en korte checklists om morgen mee te beginnen.
Waarom dit nu urgent is
Gemeenten digitaliseren in hoog tempo. Steeds meer kernprocessen draaien op SaaS en clouddiensten van grote leveranciers. Dat levert veel op, zoals snelheid, schaalbaarheid en innovatie. Tegelijk ontstaan er nieuwe afhankelijkheden die je als publieke organisatie goed wilt beheersen. Denk aan de juridische context van internationale wetgeving, het waarborgen van privacy en de vraag waar je data precies staat en wie erbij kan. Ook groeit de druk om de continuïteit van dienstverlening aantoonbaar te borgen, inclusief exit mogelijkheden naar alternatieven. Daarbij speelt nog iets belangrijks.
Digitale keuzes raken direct aan publieke waarden zoals transparantie en controleerbaarheid. Als je die waarden niet expliciet meeneemt in architectuur en contracten, dan kies je er onbewust toch voor, vaak op voorwaarden van de leverancier. Digitale soevereiniteit gaat daarom niet over alles zelf doen, maar over bewuste keuzes. Waar wil je harde eisen stellen, waar kun je pragmatisch zijn en hoe houd je de vrijheid om te wisselen als de situatie verandert. Juist nu is het moment om dit te organiseren, omdat veel contracten periodiek vernieuwen en omdat je met gedeelde architectuurprincipes en regionale samenwerking relatief snel winst kunt boeken.
Wat dit concreet betekent voor gemeenten?
De afhankelijkheid van SaaS-leveranciers en clouddiensten neemt voor iedereen toe, maar wat zijn daarvan de gevolgen? Onderstaande tabel helpt om snel te beoordelen waar je scherp op moet zijn. Gebruik dit bij het opstellen van architectuurprincipes, tijdens aanbestedingen en bij contractverlengingen. Loop de punten systematisch langs met I&A, inkoop, privacy en security zodat keuzes aantoonbaar zijn en je wisselvrijheid behoudt.
